Recensies

Wat een spannend en ontroerend verhaal is dit. Paul Westmeijer heeft een fraai papieren monument opgericht voor zijn grootvader Kees en diens medestrijders. ‘Zwarte Kees’ wordt voor de lezer een held die hij of zij nooit meer zal vergeten. Westmeijer heeft zich namelijk niet beperkt tot een soort afstandelijke verslaggeving en het presenteren van feiten, maar weet de verzetsheld diepte te geven door deze – en anderen – een tekst te geven, zoals op de Grebbeberg als een maat vraagt: ‘Hé, Kees, heb je al een mof gezien?’ Kees, lachend: ‘Nee, alleen luitenant Schulz, maar dat is onze mof. Die gekke Hitler met al zijn geschreeuw die komt echt niet hierheen. Ik zit al elf jaar in het leger en heb nog nooit op een vijand geschoten’. Je ziet als lezer de beide mannen daar staan, je luistert naar hun woorden. Omdat het verzet nogal omvangrijk was, heeft Westmeijer het boek zodanig gestructureerd dat het toch een coherent geheel is geworden. De verzetsdaden van Kees Ruizendaal zijn in zo’n twintig (!) boeken opgetekend, maar nu, 77 jaar na zijn dood, is zijn complete biografie verschenen. Om niet in superlatieven te vervallen – deze dringen zich op tijdens het lezen – zou ik van harte willen aanraden dit boek aan te schaffen en te lezen, of beter gezegd: te ervaren.

Awraham Meijers, journalist en columnist

~

Over elke zin is nagedacht. Naast dit boek moet de auteur zeker wel tien boeken in zijn hoofd hebben gehad aan achtergrondinformatie. Een boek als dit kun je alleen op deze manier schrijven als je in feite (bijna) alles uit die tijd bestudeerd hebt dat ertoe doet. Paul Westmeijer brengt al die informatie terug tot een boek dat aangrijpt, figuurlijk “ow bi-j de kladden pakt” zoals in de Achterhoek gezegd wordt. Veel zinnen in het boek zijn prachtig geformuleerd. De manier waarop de personen beschreven worden, vind ik zeer goed getroffen. Ze komen tot leven, dichtbij. Een mooi eerbewijs voor Kees Ruizendaal die betaalde met zijn leven en voor zijn vrouw en kinderen die de psychische last moesten dragen.

Ina Brethouwer, team kenniscentrum Nationaal Onderduikmuseum

~

Het verschijnen van het boek over Zwarte Kees is voor mij een bijzonder moment. Cees Ruizendaal en mijn vader zaten in dezelfde verzetsgroep. Hun namen zijn verenigd op het oorlogsmonument in Aalten en zij pleegden samen hun laatste verzetsdaad. Deze samenwerking in oorlogstijd heeft nu een vervolg gekregen. Paul en ik onderzochten de archieven en we kwamen in contact met mensen die Cees en mijn vader nog hebben gekend. Het leverde nog niet eerder bekend geworden informatie op. Ik vind het boek ontroerend mooi. Het geeft veel nieuwe informatie en leest lekker. Het slot is verrassend. Ik las het in een ruk uit.

Gerrit Kleisen, auteur van het boek Verzet Verraad Vrijheid. Mijn vader Gerrit Wiechert Kleisen

~

Aanbeveling: zéér leesbaar en goed geschreven. Zorgvuldig opgebouwd verhaal. Betrokkenheid en distantie. Knap debuut.

Michiel Goosen

~

Ben erg blij dat dit boek over Zwarte Kees er nu is. Het is goed geschreven, helder, en het pakt je zo dat je blijft lezen. Niet te dramatisch, maar juist daardoor zeer indringend. Wat een leven en wat een tijd! Bewondering voor Kees. Heel fijn ook dat de auteur het verhaal zo persoonlijk vertelt en dat hij de familie Jessurun recht doet.

John Breukelaar, auteur van het boek Halte Varsseveld

~

De auteur bevestigt in zijn boek dat zijn opa ‘Zwarte Kees’ dikwijls als dé representant van het Achterhoekse verzet wordt gezien. Nauwgezet, met ontzag en realiteitszin wordt op indringende wijze de hoofdpersoon neergezet zonder mythevorming. Duidelijk wordt wat Kees vanuit zijn rechtvaardigheidsgevoel bezighield, met al zijn goede en minder goede karaktereigenschappen in een bezettingsperiode van intense spanning. Het boek, waarin ook de genadeloze rol van de verderfelijke Duitse SD wordt belicht, maakt voorgaande publicaties met de Aaltense KP als onderwerp bijkans overbodig. Dat de auteur in het laatste hoofdstuk zijn opa, die een heldendood stierf, na de oorlog laat voortleven in een persoonlijke ontmoeting, geeft het boek een extra dimensie.

Wim Rhebergen, auteur van het boek Britse littekens in Aaltense bodem

~

Ik heb het boek inmiddels ontvangen. Een heel goed boek, vlot geschreven, zonder Zwarte Kees te verafgoden. Een echte aanrader voor iedereen die wat meer wil weten over Cornelis Ruizendaal, de KP in de Achterhoek of over Aalten in de Tweede Wereldoorlog!

Janneke Vos-Arwert

~

Vaardig schrijft Westmeijer twee regionale oorlogsgeschiedenissen – waarvan Rademakersbroek zijn sporen nu nog nalaat – aan elkaar. Het boek geeft een intrigerende inkijk in het Achterhoekse verzet.

Henny Haggeman, journalist De Gelderlander

~

Ik heb het boek Zwarte Kees, partizaan in de Achterhoek in één adem uitgelezen. Het is een prachtig geschreven boek, een biografie, roman en geschiedenisboek tegelijk. Veel ervan wist ik al, maar zeker niet alles. Dat van Jannes Jouke Post, de korpschef van Deventer is volkomen nieuw voor mij. Na alles wat ik heb gelezen, is mijn beeld van Kees Ruizendaal veranderd. Hij heeft, laat ik het zo zeggen, een ander gezicht gekregen, milder. Hij is bij mij niet meer de onverschrokken harde man, een indruk die hij ook bij anderen heeft achtergelaten. Hij heeft volgens mij zijn gehele korte leven in een heftig dualisme verkeerd: zal ik het niet doen, zal ik het wel doen? Hij heeft beide kanten bewandeld. Ik kan er niet onderuit om te schrijven dat het verzetswerk, weer volgens mij, ongewild zijn voorkeur had. Dat is misschien tegenstrijdig opgemerkt, maar zo heb ik het in het boek ervaren. Hij bezat een drive met ongekende kracht die hem stuurde naar wat het zwaarst woog. Het verzet en zijn nakomelingen kunnen trots zijn op al die gevaarlijke werkzaamheden die hij heeft uitgevoerd. Het boek, ik zal het zeker nog een keer herlezen, heeft nu een plaats gekregen tussen de andere geschreven werken over verzetshelden. Nogmaals een prachtig werk waar de auteur trots op mag zijn.

Henny Bennink, auteur van Bezetting en verzet. De gemeente Lichtenvoorde en de omringende gemeenten in de Tweede Wereldoorlog

~

Wat een debuut! Een prachtig eerbetoon aan Kees Ruizendaal. De auteur is erin geslaagd om de spanning, waaronder de verzetsstrijders opereerden, goed over te brengen en hij schetst daarbij zorgvuldig de context van de oorlog. Het ‘gesprek’ tussen Paul en zijn opa aan het einde van het boek was voor mij als lezer levensecht.

Ineke Damhuis

~

Het boek Zwarte Kees kondigde zich ruim voor het verschijnen aan in de gesprekken met de auteur. Daarin maakte Paul mij af en toe deelgenoot van zijn zoektocht naar feiten en verhalen, de verbazing over ontdekkingen en de inspanning die het kost alles ook goed te verantwoorden. Het is een indrukwekkend relaas geworden van gebeurtenissen, feiten, data, namen en plaatsen die samen het beeld schetsen van Zwarte Kees. De manier waarop dit is gedaan, is knap. Het is gelukt alle kennis van gedetailleerde feiten om te zetten naar een goed leesbaar en indringend verhaal. Kees Ruizendaal wordt in dit boek niet als held op het schild gehezen, maar er ontstaat een genuanceerd beeld van hem in de context van al die gebeurtenissen, dilemma’s, gemaakte keuzes en andere betrokkenen. Aan het slot van het boek maakt Paul op een mooie manier de verbinding tussen de geschiedenis van zijn opa en het heden. Met deze zoektocht naar zijn opa toont hij zich een biograaf die het wat mij betreft niet hoeft te laten bij dit eerste boek.

Ad Bus